九月，我們邀請旅荷作家Nakao Eki Pacidal，在手寫週記中分享一個月的生活書寫。他剛出版的新作《蕉葉與樹的約定》，用溫柔的筆觸凝視家鄉，將跨越時空的思念與對土地的深情化為文字。定居荷蘭的他，在異鄉與故鄉之間，編織出屬於自己的書寫節奏。本月，他將透過英文與荷蘭文手寫字，寫下屬於遊子與家鄉的深刻對話。
1ste week September
Fomalhaut
De courgettes zijn bijna geoogst, de pompoenen groeien nog steeds door. Een emmer vol appels heb ik al geplukt, de peren hangen nog aan de boom. De dagen zijn even wisselvallig als het weer. Tot de herfst is het nog twintig dagen, maar de winter kruipt al over de akkerranden.
De buurman van de overkant van het kanaal gaat elke dag een paar keer met zijn hond wandelen.
De man lijkt sterk op dat zelfportret van Da Vinci in Turijn – dat droevige gezicht in rood krijt, met die wilde haren en baard die aan de randen vervangen. Ook in het volle daglicht heeft hij iets onwerkelijks. Zijn hond is een zwart-witte border collie, niet heel goed verzorgd zo te zien, want zijn vacht zit wat in de war. Maar zijn ogen zijn heel alert. Behalve als het stormt, lopen ze elke dag wel een keer of twee langs mijn raam. Da Vinci let meestal niet op mij, maar die hond kwispelt altijd en steekt zijn tong uit.
Gisteren toen het donker werd en ik de planten aan het begieten was, bleef Da Vinci even staan kletsen. Hij had het over die maansverduistering die over een paar dagen overal te zien zou zijn. Hij verheugde zich erop.
Maar dat is om een uur of vijf, zes, zei ik tegen hem. Hier wordt het pas tegen negenen donker.
Zijn gezicht vertrok meteen en hij kreeg weer die sombere blik. In het schemerdonker liep hij met zijn hond over de Bazelbrug naar de andere kant en verdween achter de treurwilgen.
Toen het helemaal donker was, zakte de zomerdriehoek langzaam weg in het westen. Aan de andere kant kwam het Pegasus Vierkant op in het oosten. Ik gooide de gieter op het gras en wilde naar binnen gaan, maar toen zag ik Da Vinci staan op het grasveldje aan de overkant van het kanaal. De hond zat naast hem. Ze keken allebei naar het zuiden.
Ik keek ook die kant op. Daar hing een heldere witte ster alleen boven de donkere vlakte in het zuiden – Fomalhaut.
De Perseïden zijn voorbij, de Orioniden moeten nog komen. Aphrodite, de godin van de schoonheid, dwaalt door de nachtelijke hemel en schittert daar in haar eentje. Het is die tijd van het jaar.
第一周 南魚孤星
櫛瓜收穫將到尾聲，南瓜還在默默長大。蘋果摘了一桶，梨子在樹上。日子和天候一樣飄忽。秋分還在二十日外，冬的影子已悄悄攀上野地邊緣。
運河對岸的鄰居每天會帶狗散步好幾次。
此人乍看很像都靈的達文西自畫像，是紅色粉筆構築在紙上的憂愁面容，亂髮與長髯莫名消失在畫面邊緣，走在明亮日光下也欠缺現實感。他的狗是黑白分明的邊境牧羊犬，可能沒有獲得細心照料，長毛有點雜亂，但眼睛聰敏機警。除了暴風雨天，他們每日都從我窗外走過至少一兩次。達文西通常不理會我，但牧羊犬總會對我搖尾巴，露出伸舌頭的笑臉。
昨日天黑時分，我正在澆花，達文西罕見的停步攀談，說起數日後有各地廣泛可見的月全蝕，很是期待。
不過，那是五、六點的事，這裡將近九點才天黑呢，我提醒他。
達文西頓失表情，回復成一幅慘澹愁容。昏黑當中，他帶狗走上跨越運河的巴索橋，消失在哭泣柳後方。
天色全黑了，夏季大三角緩緩西沉，對面，飛馬座四邊形正在東升。我將花灑壺拋上暗色的草地，轉身要入內，一眼瞥見達文西站在運河彼岸的草坡，牧羊犬坐在他腳邊，一人一狗望著南方。
順著他們目光看去，一顆白色亮星孤垂黑沉的南方平野，是南魚座的α星。
英仙座流星雨已經過去，獵戶座流星雨尚未到來，美之女神阿芙洛黛流連夜空，璀璨獨映，是這樣的季節啊。
2nd week September
Shiosai
Rereading Shiosai, my feelings echoed the capricious winds of the season. “Isn’t it strange for Mishima Yukio to write such an innocent romance?” asked my reading companion. Mishima isn’t just a flat character after all, I replied. You can’t confine him forever to The Temple of the Golden Pavilion, nor always expect him to offer more Confessions of a Mask.
I then recalled the 1975 film adaptation of Shiosai, in which Miura Tomokazu and Yamaguchi Momoe seemed like Shinji and Hatsue stepping straight out of the novel, becoming a couple both on- and off-screen. There was also the song “Shiosai,” written by Itsuwa Mayumi for the film.
Itsuwa Mayumi’s voice is calm and clear, just as I once read in a review: “Oda Tetsurō’s Shiosai is the Pacific in summer; Itsuwa Mayumi’s Shiosai is the Sea of Japan in winter.”
“What are you thinking about?” My reading companion nudged me, sensing that I had drifted off.
I recall that in 1982, Saijō Hideki sang Itsuwa Mayumi’s “Shiosai” at his Autumn Recital.
“So what about it?”
He started crying by the third verse, and kept crying until the end. In that moment, he must have been thinking of the Seto Inland Sea seen from Hiroshima—the sea he turned his back on when he left home to pursue his dreams at the age of 15.
Saijō Hideki, renowned for his overwhelming vocal power, lost his pitch several times. What feelings those must have been!
Our two-person reading session ended. My companion bid me farewell and left. I sat on the stone steps by the front door, watching the golden light dance on the canal’s ripples. The long sunset at 52° north. A blank space for both sight and thought, suspended between the setting sun and the rising starlight.
第二周 潮騒
重讀《潮騒》，感受就像這個季節善變的風。「三島由紀夫寫這樣的純情小說，是不是太奇怪了？」我的讀書夥伴問。三島畢竟不是一張紙片，我回答，你不好永遠將他拘禁在《金閣寺》，或始終期待他做更多《假面的告白》。
然後我想起1975年的改編電影《潮騒》，三浦友和與山口百惠就像小說裡走出來的新治和初江，戲裡戲外都成眷屬。還有五輪真弓為電影寫的歌〈潮騒〉：
誰もいない 港に立ち
潮騒を聞けば
寄るべなさに 身も心も
やつれたような
あ－見知らぬ空 この街に
夢を抱いたこの私を笑って鴎
佇立在無人的港邊
聽著潮騷聲
無依無靠 身心都疲憊
啊——陌生的天空下 這座城市裡
海鷗嘲笑懷抱夢想的我
五輪真弓的歌聲冷靜清透，就像曾在某處讀到過的評論：「織田哲郎的〈潮騒〉，是夏日的太平洋，五輪真弓的〈潮騒〉，是冬季的日本海。」
「想什麼呢？」閱讀夥伴發覺我出神，推我一下。
我想起，1982年，西城秀樹在他的Autumn Recital唱過五輪真弓這首〈潮騒〉。
「是，那怎麼樣呢？」
他唱到第三句就哭了，然後一直哭著唱到結束。那時候，他一定想起他十五歲追夢離家時背對的、廣島望見的瀨戶內海吧。
以壓倒性歌唱力聞名的西城秀樹，幾度不能維持音準。是怎樣的心情啊！
二人讀書會結束，讀書夥伴告辭離去，我坐在前門石階上看金光搖曳的運河水波。北緯52°的漫長日落。目光與思緒的空白，在夕陽西沉與星光亮起之間。
3rde week September
Herfstequinox
De dashond Lodewijk kwam weer op bezoek. Rond deze tijd vorig jaar was hij hier ook geweest met zijn baasje, toen de kip nog vrij in de tuin rondliep. Rond acht uur ’s avonds, het moment waarop de kip de boom in klom om te slapen, bleef ze behoedzaam uit Lodewijkse buurt. Een maand later, op een ochtend, ontdekte ik dat een buizerd haar had aangevallen—aan de rand van het bloembed bleef niets anders over dan een skelet.
Lodewijk scheen zich de hen te herinneren. Hij bleef rondkijken, maar zag haar nooit opkomen van de grashelling. Uiteindelijk ging hij teleurgesteld liggen.
De herfstequinox is nog een paar dagen weg. Het voelt alsof ik de rand van een waterval nader, de wereld die zich voor me opent. Dan komt de val—een sprong in een afgrond zonder oriëntatie, ijskoud water dat over me heen stroomt en al mijn zintuigen vult. Het overstappen van de equinox. Het rollen naar de zonnewende. Zo voelt het elk jaar.
De winter is lang, het zonlicht schaars, en de huisarts schrijft vitamine D-supplementen voor. Zonder wintertijd zou de hemel zelfs om tien uur ’s ochtends nog donker zijn. Had ik niet in een land gewoond waar zelfs zoete aardappelen en gember nauwelijks groeien, dan had ik zonlicht misschien nooit leren waarderen, noch dag na dag verlangen naar de lente equinox.
Ieder jaar in dit seizoen herinner ik me de grote ton onder de dakrand van ons ouderlijk huis, de hele jaar door gevuld met regenwater, koel zowel in de zomer als in de winter. Dat jaar kwam er toevallig een Nederlandse vriend langs, terwijl ik bougainville blaadjes in verschillende tinten in het water strooide. Hij stak zijn hand erin en zijn ogen lichtten meteen op: “Wat een zacht water!”
In december bloeide er oranje Brugmansia langs de muur. De Nederlander keek verbaasd: “Moeten die niet in juli of augustus bloeien?”
Vergeleken met dat vruchtbare eiland zijn de Nederlanden inderdaad schraal. Toch was het juist dit land, waar zelfs zonlicht zeldzaam is, dat me leerde eenvoudigweg te waarderen.
Ook dit jaar zal ik de herfstequinox stil voorbij laten gaan en verder trekken naar de winterzonnewende. Met die gedachte wilde ik net een stukje ham met Lodewijk delen, maar zijn baasje hield me tegen, en stond erop dat de dashond alleen noten en mandarijnen mocht eten. Toen herinnerde ik me—precies hetzelfde was vorig jaar gebeurd.
Zo kwam de laatste tuin barbecue van het jaar ten einde. Ik deelde een heel zoete mandarijn met Lodewijk de dashond.
第三週 秋分
臘腸狗Lodewijk又來作客。去年此時牠隨主人來，雞在花園裡四處走動，到了晚間八點要上樹睡覺，小心翼翼躲著Lodewijk。那之後又過了一個月，某天早上我起來，發現雞被鵟偷襲——花叢邊緣只剩一副骨架。
Lodewijk似乎記得雞，一直四下張望，始終沒見到雞從草坡下經過，最後喪氣的趴下。
幾日後就是秋分。彷彿逐漸接近瀑布邊緣，眼前即將驟然開朗。墜落深淵不辨上下左右，冷水灌入眼耳口鼻。越過分點，滾落至點，每年都是這種感覺。
漫長的冬季，稀罕的日光，家庭醫生的維生素Ｄ補充劑處方。沒有冬令時間的話，上午十點還天色昏黑。若非住在這種不成地瓜和生薑的國度，我可能永遠不會體悟陽光珍貴，不會日復一日期盼春分。
每年到了這個時候，總會想起老家屋檐下的大貯水桶，一年四季雨水豐沛，不論冬夏都那麼清涼。那一年，荷蘭友人偶然造訪，我正把深淺不一的九重葛花瓣灑入水中。他伸手入水，立刻眼睛一亮：「好柔軟的水！」
十二月的牆頭開著橙色的炮竹花，荷蘭人困惑起來：「這不是七、八月開的花嗎？」
和那豐饒島嶼相比，低地國確實貧脊。但就是這連陽光都稀缺的國度教會人懂得珍惜。
今年也安靜的度過秋分、走向冬至吧。這麼想著，我要和Lodewijk分享一片火腿，被牠的主人阻止，堅持臘腸狗只能吃堅果和橘子。我這才想起，去年也發生過類似的事。
今年最後一次花園BBQ就這樣結束了。我和臘腸狗Lodewijk分吃一個很甜的橘子。
4th week September
Autumn leaves and ukiyo-e
The falling leaves drift by the window
The autumn leaves of red and gold
I see your lips, the summer kisses
The sun-burned hands I used to hold
Since you went away the days grow long
And soon I’ll hear old winter’s song
But I miss you most of all, my darling
When autumn leaves start to fall
While walking along the canal embankment, Nat King Cole’s voice drifted on the wind, carrying across the water; the brass and piano broke up into fragments. I wondered which house it was on the other side of the canal, which tasteful Dutch person was playing this understated music so loudly. It reminded me of the black-and-white films I had once seen. Nat King Cole, a little on the thin side, always sang with a smile, the laughter in his eyes even greater than on his lips. A voice that soothed the heart, warm as autumn sunlight even in moments of melancholy.
In the afternoon Karel came over, and we continued our two-person reading group. Yet we managed only two pages of Shiosai before straying off topic.
”You mentioned last time a song connected with the novel,” he said. ”I grew curious afterwards and listened to that song, and then some others too. I feel that Japanese songs, though they might sound like ordinary pop tunes, somehow differ from Western ones. I don’t mean the melody, but… I can’t quite put it into words.”
It’s about layering and contrast, I suppose, I replied. Melancholy set against sunshine. Sad songs rendered with warm words. Have you heard ”Otomi-san”? Kasuga Hachirō, 1954. It originates from a kabuki play: Yosaburō and Otomi reunite at Genjiten while hellish rain falls outside. Yet it’s set to a cheerful tune, for the composer hoped that it could be sung often at banquets. And indeed, it went on to sell 1.25 million copies. As if an ukiyo-e print had turned into an animation.
”Can you sing it?”
Shall I be the scarred Yosaburō, and you Otomi-san? Why not just listen to Kasuga Hachirō himself? Come, I’ll show you how to clap along.
逢えばなつかし 語るも夢さ
命短く 渡る浮世は
雨もつらいぜ お富さん
エッサオー 地獄雨
秋葉與浮世繪
落葉飄過窗邊
紅與金的秋葉
我看見你的唇，夏日的吻
我曾握過的曬黑的手
你離開後白日變得漫長
很快我將聽到那冬日老歌
但我最想念你，親愛的
當秋葉開始飄落
沿著運河堤道散步時，Nat King Cole的歌聲隨風傳來，越過運河水面，銅管和鋼琴變得零落。不知是運河對面哪一家，哪個有品味的荷蘭人，將這低調音樂開得如此大聲，讓我想起曾看過的黑白影片。略嫌消瘦的Nat King Cole，總是面帶微笑唱歌，總是眼角笑意更甚嘴角。安撫人心的聲音，憂鬱時刻也暖如秋陽。
下午Karel來了，我們繼續二人讀書會，但只讀了兩頁《潮騒》就岔題了。
「你上次講到與小說有關的歌。」他說，「後來我很好奇的聽了那首歌，還有其他的歌。我感覺日本的歌曲，雖然只是普通的流行歌曲，好像和西方的流行歌曲有什麼不一樣。我指的不是旋律，而是⋯⋯我也不知道是什麼。」
是層次和對比吧，我回答。以陽光襯托憂鬱。以溫暖的話演繹悲哀的歌。你聽過〈お富さん〉嗎？1954年春日八郎的歌。脫胎自歌舞伎劇目，与三郎與お富重逢在玄治店，外面下著地獄般的雨，卻被譜成歡快之歌，因為作曲家希望大家能在宴席上多多的唱，最後果然賣了125萬張。好像浮世繪變成動畫。
「你會唱嗎？」
我演傷痕与三郎，你就是お富さん？何不就聽春日八郎呢？來吧，我教你怎麼拍手。
相逢時令人懷念
談起來如夢一場
在這浮世當中生命短暫
連雨也教人悲傷 お富さん
哎呀 這地獄般的雨
撰文、攝影｜Nakao Eki Pacidal
太巴塱部落阿美族人。荷蘭萊頓大學歷史學博士研究。定居荷蘭，以寫作、翻譯、研究為主業，並長期參與國際原住民族運動。擅長歷史小說及原住民文學，曾獲台灣文學獎原住民短篇小說獎，於鏡文學平台已發表十餘部小說，懸疑、推理、言情等類型亦為重要元素。
出版小說：《絕島之咒》、《她的右腦與粉紅色的大象》、《韋瓦第密信》
翻譯著作：《地球寫了四十億年的日記》、《公司男女》、《西班牙人的台灣體驗：一項文藝復興時代的志業及其巴洛克的結局》、《故道：以足為度的旅程》、《大地之下：時間無限深邃的地方》、《色爾瑪：逃離希特勒魔掌，卻成毛澤東囚徒》、《野性之境》
Makaketonay to paloma’ 為阿美族語，意思是：互相承諾帶彼此回家。